سبک‌شناسی نظم در قرن ششم

نویسنده

  • سید ضیاءالدین سجادی استاد فقید دانشگاه تربیت معلم
چکیده مقاله:

در این مقاله از مختصات سبک شناسی نظم در قرن ششم سخن رفته است. مبدأ بحث در این زمینه بررسی مختصات سبک­شناختی در آثار سنائی غزنوی است که موجب تحولی اساسی در شعر فارسی گردید و پایان این تحول در قرن ششم، سال تصنیف اقبال­نامه نظامی و ختم اسکندرنامه اوست. شعر فارسی در این قرن از لحاظ موضوع، وزن، قالب، ترکیب الفاظ و قوافی، نوجویی و تازگی متحول شد و 10 شیوة شاعری در سبک خراسانی در قرن ششم بسط و گسترش یافت و شکل­هایی دیگر به خود گرفت. مهم­ترین تغییر، ورود اندیشه­ها و افکار صوفیانه و عارفانه در شعر فارسی است که از سنائی سرچشمه گرفته و به نظامی ختم می­شود. شعرهای اخلاقی، هجو، هزل و مطایبه، سخنان حکمت­آمیز، علوم و فنون موسیقی، ذکرحوادث تاریخ، مدح، شکایت، و مرثیه در این قرن موضوع تأملات شاعران قرار می­گیرد. در این قرن مختصات سبک شناختی شاعرانی چون سنائی (در همة آثار منظوم وی)، انوری، جمال­الدین عبدالرزاق اصفهانی، خاقانی شروانی و ظهیرالدین فاریابی مورد بحث و نقد علمی قرار گرفته است. استاد سیدضیاءالدین سجادی فرصت نیافته است تا مختصات سبک­شناختی شعر نظامی را که خاتِم این دوره است رقم زند، هرچند پس از بحث در اطراف سبک­شناسی نظم در قرن ششم، با اجمالی تمام، کلیاتی درباره سبک شعر فارسی در قرن هفتم بدین نوشته افزوده­اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سبک‌شناسی نظم در قرن ششم

بخش دوم از مقالة شادروان استاد سید ضیاء الدین سجادی که بخش نخست آن در شمارة پیشین به اطّلاع خوانندگان گرامی رسید، اختصاص به معرفی ویژگی‌های سبک دو شاعر برجستة دیگر از قرن ششم یعنی انوری و جمال الدّین اصفهانی دارد. در این بخش ابتدا بارزترین ویژگی‌های سبک انوری در قصائد، غزلیات و رباعیات از نقطه‌نظر کاربرد کلمات و ترکیبات، وزن اشعار، قافیه و ردیف و نیز محتوای اشعال وی و موضوعات اصلی مندرج در آن مور...

متن کامل

            سبک شناسی نظم در قرن ششم 

بخش دوم از مقاله شادروان استاد سید ضیاء الدین سجادی که بخش نخست آن در شماره پیشین به اطّلاع خوانندگان گرامی رسید، اختصاص به معرفی ویژگی های سبک دو شاعر برجسته دیگر از قرن ششم یعنی انوری و جمال الدّین اصفهانی دارد. در این بخش ابتدا بارزترین ویژگی های سبک انوری در قصائد، غزلیات و رباعیات از نقطه نظر کاربرد کلمات و ترکیبات، وزن اشعار، قافیه و ردیف و نیز محتوای اشعال وی و موضوعات اصلی مندرج در آن مور...

متن کامل

سبک شناسی نظم در قرن ششم

در این مقاله از مختصات سبک شناسی نظم در قرن ششم سخن رفته است. مبدأ بحث در این زمینه بررسی مختصات سبک­شناختی در آثار سنائی غزنوی است که موجب تحولی اساسی در شعر فارسی گردید و پایان این تحول در قرن ششم، سال تصنیف اقبال­نامه نظامی و ختم اسکندرنامه اوست. شعر فارسی در این قرن از لحاظ موضوع، وزن، قالب، ترکیب الفاظ و قوافی، نوجویی و تازگی متحول شد و 10 شیوه شاعری در سبک خراسانی در قرن ششم بسط و گسترش ی...

متن کامل

سبک‌شناسی نظم در قرن ششم (بخش3، آخرین بخش)

نوشته­ای که ملاحظه می­فرمایید، بخش سوّم و پایانی مجموعه مقالاتی است که شادروان سید ضیاءالدین سجادی در معرفی ویژگی­های سبکی نظم در قرن ششم نگاشته­اند. این مقاله (بخش پایانی) اختصاص به دو شاعر برجستة دیگر این قرن یعنی افضل الدین بدیل خاقانی شروانی و نیز ظهرالدین فاریابی دارد و نویسندة فقید، ضمن برشمردن ویژگی­های سبکی این دو گویندة بزرگ قرن ششم، نهایتاً به معرفی کلیّاتی درباره سبک شعر فارسی در قرن هف...

متن کامل

سبک شناسی نظم در قرن ششم (بخش۳، آخرین بخش)

نوشته­ای که ملاحظه می­فرمایید، بخش سوّم و پایانی مجموعه مقالاتی است که شادروان سید ضیاءالدین سجادی در معرفی ویژگی­های سبکی نظم در قرن ششم نگاشته­اند. این مقاله (بخش پایانی) اختصاص به دو شاعر برجسته دیگر این قرن یعنی افضل الدین بدیل خاقانی شروانی و نیز ظهرالدین فاریابی دارد و نویسنده فقید، ضمن برشمردن ویژگی­های سبکی این دو گوینده بزرگ قرن ششم، نهایتاً به معرفی کلیّاتی درباره سبک شعر فارسی در قرن هف...

متن کامل

بازتاب بو در نظم عرفانی قرن ششم و هفتم

بشر از دیر باز اهمّیّت ویژه ای برای بوی خوش و خوش بویی قائل بوده است و دلبستگی روحی انسان به بوی خوش، برخاسته از فطرت زیبایی خواهی اوست. از این رو معطّرات در تمام عرصه های زندگی بشری، از گذشته تا به امروز از تجارت گرفته تا سیاست، پزشکی و گیاه شناسی تأثیر چشمگیری داشته است. مضاف بر این، فرهنگ و تمدّن بشر با معطّرات عجین و آمیخته بوده است و آثار بر جای مانده ی قابل توجّهی از این تأثیر پذیری را در هنر و...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 1

صفحات  55- 99

تاریخ انتشار 2006-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023